Genellikle tombak kasa aldıktan 2-3 ay sonra (nasıl bir zorlukla karşılaşabileceğini bilmeyen her çömez 626 kullanıcısı gibi) kurduğum "626 sis farı arıyorum, nereden bulabilirim?" gibi sorulara cevaben gelen olumsuzluk dolu yanıtlara karşı kolları sıvamıştım. Bu yolda yalnız olmadığımı çok iyi bildiğimden bir kaç parça şeyler yazmak istedim. 626 kullanıcıları için öyle bir büyük sorunsal ki bu sis farı temini, hep kullanılan "paranın satın alamayacağı şeyler de vardır" tezini savunmak için yeterli bir durum.
Öyle ki gerçekten bu uzun bir süreç oldu kendi adıma ve 6 ay önce elime ulaşan sis farlarının montajını ustalarımın yardımıyla bin bir zorluklarda daha dün yapabildik.
Hızlıca konuya girersem, 1 yılı aşkın süredeki sis farı arayışımda edindiğim tecrübeleri paylaşmak istedim. Temin etmek isteyen kullanıcıların nelerle karşılaşabileceğini az buçuk kestirebildiğimden hangi yollarla sis farına ulaşabilecekleri konusunda yardımcı olmaya çalışacağım.
Serviste en son hatırladığım kadarıyla 1700 TL'ye gelen sis farı tombak kasalar için gerçekten değerli bir malzeme. Çünkü Türkiye'de nadiren araçların üstünde gördüğümüz sis farları da çoğunlukla yurt dışından gelme. Sayıca az 97 model GE kasalar bayi çıkışlı olarak sis farı ile satılsa da bu yıllara kadar korunması veya herhangi bir durumdan ötürü kırıldıktan sonra tekrar temin edilmesi çok zor bir durum. Ön farları bile orijinal kullanmak konusunda banka kredisine başvurmamız gerekirken, sis farları için -o dönemlerde- kimse para harcamazdı diye düşünüyorum.
Haliyle günümüzde çok az sayıda olan makyajlı tombak kasa diyebileceğimiz 97 model 626'larının sis farlarından eser yok çoğunlukla... Hal bu olunca da kıyıda köşede bulunan sis farları da yurt dışında da olduğu gibi ülkemizde de çok değerli oluyor ve bunu kullanan fırsatçılar gerektiğinde ikinci el çıkma farın tanesine 500 lira bile diyebiliyor.
Bu durumda da bizim gibi kullanıcılar yurt dışında ikinci el olarak satanlara yönelmek zorunda kalıyoruz. Arama yaparken yanlış bir parça almamanız adına aşağıdaki bölümü hazırlamak istedim.
FAR ÇEŞİTLERİ
Sis farı ve bağlantıları (tesisat hariç) 3 ana parçadan oluşuyor. Birincisi ön kısımdaki aydınlatıcı far kısmı ve metal çerçeve, ikincisi onun arkasındaki plastik gövde, üçüncü kısım da şasiye bağlantı kurulacağı metal plaka. Satışa sunulan her ilan her zaman tam ve doğru parçalardan oluşmayabilir. Her ne kadar far kısmını bulduktan sonra gerisi bir şekilde kasaya montajlanır derseniz kendimden biliyorum hiç de kolay olmuyor.
Bunları ayrı ayrı göstermemin nedeni de far kısmı ortak olsa da arka kısımları farklı sis farı takımları mevcut. Nasıl mı? Hemen orayı da anlayatım: 626'ların sis farları toplamda 4 farklı şekilde. Burayı da ayrıntılı açıklamak istiyorum çünkü yurt dışından sipariş geçmek istediğinizde yanlış bir far almış olmayasınız.
1. Amerikan 626 Sis farları
Amerika'da satışa sunulan 626'lar benzer figürlere sahip olsa da farklı araçlardır. Örneğin ön farları bile Türkiye'deki 626'lara çok benzer olsa da sinyaller ve farlar birleşik tasarlanmıştır. Yine sis farları da bu noktada değişiklik gösterir. Bunları bizim guzulara uygulamamız için şeklinden ötürü tamponuza işlem yapmanız gerekir. Ebay gibi sitelerin Amerikan kanalından bu yüzden yararlanabilmek söz konusu olamıyor bizim adımıza. Örneğin bu görseldeki sis farları bizim guzulara (birebir) uymaz. Gördüğünüz gibi yüksekliği az, köşeleri daha ince hatlara sahip ve arka bağlantı noktaları farklı.
2. MX-6 Sis farları
MX-6'nın (Avrupa versiyonu araçlardaki) sis farlarının cam kısmı bizim guzularla ortak parçalarından biridir. Fakat arka bağlantı noktaları (farlar tamponun daha kenarlarına yakın yere tutturulduğundnan) uyum sağlamaz. Sadece camları ve arka plastik gövde kısmı ise aynıdır. Arkadan işlem yapılarak montaj yapılabilir. (Bura ile ilgili çözüm konunun sonlarında anlatılmıştır).
MX-6'nın Amerika versiyonundaki ise far kısmı da dahil tamamen farklıdır. O yüzden yine MX-6 sis farı diye arama yaparken Amerikan versiyonu olmadığına dikkat edin. Birinci görsel Avrupa, ikincisi Amerika için üretilen MX-6.
3. 626 GE v6 2,5 Sis farları
V6 motorlu tombak kasa 626'lar Türkiye'ye gelmemiştir fakat yurt dışında arama yaparken bu kasayı kullanabilirsiniz. Bunların içindeki far başlıkları sarı renktedir ve bence daha güzel bir görünüme sahiptir. Bazı MX-6'larda da bu sarı lensli farlar kullanılmıştır. Bunlar genellikle Bulgaristan, Rusya gibi ülkelerde daha çok satışta bulunuyor fakat oradan alabilmek de diğer bir problem. Tanıdıklarınız var ise işiniz çok daha kolay tabi. Özellikle Bulgaristan'da ürün fiyatları "sar oradan 10 koli" diyebileceğiniz kadar komik rakamlarda fakat online alışveriş siteleri Türkiye'ye en azından 100 € gibi nakliye ücreti alıyor, sitelerin güvenirliği de tartışılır.
4. Bildiğimiz 626 GE sis farı
Bizim ihtiyacımız olan farların, yurt dışından temin edilirken şu görseldeki olmasına dikkat etmeniz gerekmektedir. Ayrıca ne kadar zor olsa da farların arkasındaki bağlantı aparatının ve ara plastik parçanın olduğu bir ürünü almanız direk olarak şasiye montajını kolaylaştıracağından sizin için daha faydalı olacaktır.
Bunları bulacağınız siteler mutlaka Avrupa'daki satıcıların ilanlarını içermelidir. Yoksa Amerikan versiyonu gibi farlar gelebilir bahsettiğim gibi. Ben kendiminkileri ebay'in Almanya kanalından yapmıştım ve Almanya'daki bir tanıdığın adresine yönlendirmiştim. Şu sıralar satışta bulunan farlar kısıtlı olmasına rağmen sık sık takip etmeniz gerekir. Bunun yanında Allegro sitesindeki satıcılar ile iletişime geçip Türkiye'ye kargo seçeneklerini değerlendirmeniz gerekir. Avrupa'da tanıdıklarınız var ise daha yerel ilan sitelerinden parçayı arattırmanız başka bir yöntem olabilir.
Parça kodları ile arama yapmak için aşağıdaki görselden faydalanabilirsiniz, fakat bu her zaman sağlıklı sonuçlar vermemektedir.
TESİSAT
Bahsettiğim gibi 96-97 hariç diğer kasalarda fabrika çıkışlı olarak sis farı Türkiye'de kullanılmamıştır. Bundan emin olmamızın nedeni araç içinde de tesisatının bulunmamasıdır. Örneğin 95 öncesi kasalarda (görselde işaretlenmiş) siyah renk soketli bir bağlantı tesisatı ön konsola gelmemiştir. Sedan'lar (tesisatı olmasına rağmen) arka sis farlarından da mahrum bırakılırken HB'lerde ise arka sis farı tuşu da dahil montajlı gelmiştir. Bazı sedanlarda her ne kadar sis farı tuşunu görsek de bunun aslında sonradan takılan bir tuş olduğudur, çünkü orijinal ön sis farı tuşu üstünde aktif olduğunda yanan bir ışık bölümü (sarı ile işaretli) vardır ve arka sis farından görsel yönde değişiktir. Arka sis farları tuşunda ise böyle bir ışık yoktur çünkü aktif olduğunda göstergede sarı bir uyarı ışığı yandığından gerek görülmemiştir.
Aşağıda birinci görseldeki (92-95 sedan) görülen sarı soket arka sis farı için kullanılan tesisata takılacak olan butonun soketidir. İkinci görseldeki (kırmızı daire içindeki) siyah soket ise (96-97 sedan) ön sis farları için kullanılacak butonun takılacağı yeridir.
Aracın tampon kısmında ise sis farı soketleri hepsinde mevcuttur. Buradaki bağlantıyı izleyerek aracın kaput kısmındaki sigorta bölümüne ulaşılıp oraya gerekli (aşağıda gösterilen) röleyi kullanarak ön tarafa çekilecek bir hat ile çalışır duruma getirilebilir. Bu röle parklar (veya kısalar) açık olduğunda sislerin yanabileceğine yaramakta olsa gerek orijinal tesisatlı guzularda sistem bu şekilde işlemektedir. Bunun dışında direk bağlantı yapılarak da tesisat hazırlanabilir tabi ki de...
MONTAJ
Eğer ki konun başında verilen ilk görseldeki gibi tam bir set almışsanız ve aracınızda elektrik tesisatı hazır ise çok kolay bir şekilde montajı bitirebilirsiniz. Tamponunuzu sökmeden far kısmını plastik kısımdan kenardaki 3 tane vidayı açarak ayırın ve önce demir plakayı aracınızın alt kısmından şasiye sabitleyin. Sonrasında far kısmını da tampondaki boşluktan geçirip vidalarını geri takın. Hazırdaki soketleri de taktıktan sonra artık çalışmaya hazırdır.
Aracınızda tesisat yok ise elektrikçi dışarıdan bir bağlantı çekip çok kolay bir tesisat çekebilir. O yüzden tesisatım yok diyerekten farları aramaktan vazgeçmeyin.
Eğer ki tesisatınız var ve farlarınızı da temin ettiniz fakat, bağlantı ayaklarınız yok veya benimki gibi yanlış... Bu durumda da bir kaç alet edevat ve usta yardımıyla işin üstesinden gelinebilir. Bu kısımla ilgili de bir kaç tecrübe paylaşayım belki yardımım dokunabilir.
Haziran ayında Almanya'dan getirtmiş olduğum sis farlarımı aylarca bekledikten sonra dün anca montajlayabildim. Paketi açtığım gün her şeyden habersiz ne kadar da mutluymuşum.
Montajı çok kolay olsa da bana gelen sağ tarafın arka kısmındaki metal plaka büyük ihtimalle MX-6'ya ait olduğundan (Avrupa'da bir çok parça satılırken 626 ile ortak olduğundan MX-6 kelimesi de geçer) daha kısaydı ve şasi kısmına tam oturmuyordu. Bu parçanın kesme biçme işlemlerinden sonra yapılan uzatma ekler ile ustalarımın sayesinde takabildik. Önce fazlalık kısımlar kesildi. Gerekli yerlere lama denilen eklemelerden yapıldı ve karşılık taraflarına gerekli delikler açıldı.
Normalde parça iki adet somun ile mavi yerlere bağlanıyor ve kırmızı kısma da parçanın uzantı eki giriyor. Parça yanlış olduğundan yeşil ile gösterilen eklemeler ile (2 adet) montajımızı tamamladık.
Sonuç paha biçilemez.
Sorunlarım bitiyor mu? Tabi ki hayır. Yine bendeki farların biri daha kararık ve taş izleri olduğu için (bu farların dış malzemesi cam olduğundan parlatılamıyor) şeffaf plasti-dip ile diğerini de hafiften pütürletmeyi düşünüyorum.
Aklıma gelenleri yazmaya çalıştım. Sorusu olanları beklerim.
@ivons
www.mazdagaraj.com
