- Mesajlar
- 35,828
- Konum
- Mudanya
Hatchback ve Sedanlar günümüzde dünya çapında en çok tercih edilen kasa tipleri ve ikisi arasındaki teknik anlamda avantaj ve dezavantajlar da her zaman merak edilmiştir. İşte biz de bu nedenle Sedan ve HB arasında teknik bir karşılaştırma yapacağız. Bu karşılaştırma için de her iki kasanın yaygın bir şekilde kullanıldığı C Segmentini yani Kompakt sınıfı tercih edeceğiz.
- Aerodinamik
"Üstte Hatcback altta Sedan kasanın aerodinamik testi, Sedan kasada daha başarılı bir hava akışı söz konusudur"
Sedan ve HB kasa tipleri arasında ise; Sedan'ın sahip olduğu bagaj çıkıntısı sayesinde daha aerodinamik olması beklenebilir. Örneğin neredeyse aynı özelliklere sahip Mazda 3 HB 0.275 Cd (Drag Coefficient) değerine sahipken, Sedan kasa tipi 0.255 Cd değerine sahip olmasıyla öne çıkıyor. Aynı şekilde hemen hemen aynı tasarıma sahip Audi A3 Sportback 0.31 Cd değerine sahipken A3 Sedan modeli 0.29 Cd değerine sahip. Bu arada Cd değeri ne kadar düşükse, o araç o kadar iyi aerodinamik özelliklere sahip oluyor ve aracın yol tutuşunu, hızlanmasını ve son hızını olmulu yönde etkiliyor.
Sedan kasanın HB kasaya göre daha aerodinamik olmasının en büyük nedeni ise, aracın üzerinden geçen rüzgarın Sedan kasada daha muntazam bir şekilde akıp gitmesi ve HB kasada arka kısımda türbülans yaratması gösterilebilir. Ancak bu durum aynı motora ve şanzımana sahip araçlar için geçerlidir. Aynı aracın 1.0lt motora sahip versiyonu ile 3.0lt motora sahip versiyonu, aracın önündeki ağırlığın artması ve arkayı kaldırması nedeniyle değişiklik gösterebilir. Yani Cd değeri aynı aracın aynı kasasında bile motor farkı nedeniyle bile değişebilir. Tıpkı aynı kasaya sahip Mercedes C180 (1.6lt) modelinin 0.27 Cd değerine sahip olup C300'ün (2.0lt) 0.29Cd rüzgar direnç kat sayısına sahip olması gibi.
Ağırlık dağılımı (Yatayda)
Aynı platforma ve aynı tasarıma sahip olsalar da Sedan kasa tipi HB kasa tipinden genellikle eklenen bagaj nedeniyle daha uzundur. Örneğin Mazda 3 HB 4430mm uzunluğa sahipken, Sedan 4580mm uzunluğa sahiptir. Bu da Sedan'ın HB'den 150mm yani 15cm daha uzun olduğunu gösteriyor. Üstelik iki dingil arası mesafeleri de aynı (aks mesafesi: 2700mm). Diğer taraftan HB ve Sedan Mazda 3 modellerinin özelliklerine bakıldığı zaman ağırlıkların aynı olduğu görülebilir. Audi A3 Sedan ise HB'den 5kg daha ağır. Ancak biz burada Mazda üzerinden gidersek daha net bir sonuç elde edebiliriz.
Mazda 3 boyutlar
Mazda 3 Sedan'ın 150mm yani toplam uzunlukta HB'den yaklaşık %3,4 uzun olması ve aks mesafelerinin de aynı olması nedeniyle, Sedan'ın arkaya doğru az da olsa daha dengeli bir ağırlık dağılımına sahip olduğunu gösteriyor. Her iki kasanın da resmi ağırlık dağılımı değerlerine maalesef ulaşamadık ancak bazı kaynaklarda manuel şanzıman için önde %59 ve arkada da %41 olarak belirtiliyor ve hangi kasa tipi olduğu belirtilmemiş. Diğer taraftan otomatik şanzıman için bu oran önde %60 ve arkada %40 olarak belirtiliyor. Otomatik şanzımana sahip Mazda 3 HB'in katalogdaki verilerinden 30kg daha ağır olduğu düşünülürse, bu ağırlık farkı bile arkadan öne %1 oranında bir kaymaya sebebiyet vermiş. Her ne kadar Sedan kasanın ağırlığı HB ile aynı olsa da aracın arka uç ağırlığı 15cm daha uzun bir mesafeden etki ettiği için, ağırlık dağılımı %1 oranında arkaya kaydırarak Sedan kasada %58 ön ve %42 arka olarak gerçekleşiyor olabilir.
Bu durumda Sedan kasanın uzun ve ağırlığın da arkaya doğru dağılmış olması, hızlı girilen virajlarda olumsuz bir etkiye neden olabilir. Arka akstan daha uzakta olan bagajın uç kısmı bir miktar daha fazla ağırlık transferine neden olabileceği için aracın savrulmasına katkıda bulunabilir. Diğer taraftan arka kısmın hafif olması da HB araç için bir miktar olumsuz sonuç doğurabilir ve limitlerde viraj içinde arkayı bırakmasına ve savrulmasına neden olabilir. Konfor açısından ise arka kısmın daha ağır olması fayda sağlayabilir ve yaylanma etkisini arttırabilir. Bu da Sedan'ın daha konforlu olabileceği anlamına geliyor. Sedan araçtaki yaylanma etkisi uzun stroklu gerçekleşirken HB'de kısa ve sert bir şekilde hissedilebilir.
Ağırlık merkezi (Dikeyde)
Her cismin bir ağrılık merkezi vardır ve bu merkez yere ne kadar yakınsa o cisim dengesini o derece iyi korur. Örneğin kafanıza koyacağınız 50kg ağırlığın sonucu bir parmak darbesiyle devrilebilecekken, aynı ağırlık ayaklarınıza bağlanırsa sert bir yumrukla bile devrilmeniz mümkün olmayabilir. İşte bu nedenle otomobillerin ağırlık merkezi yere ne kadar yakınsa yol tutuş özellikleri de genelde daha iyidir denilebilir. Aynı ağırlığa, boyutlara ve tekniğe sahip yere yakın bir HB araç ile yerden daha yüksek bir Crossover aracın ağırlık merkezleri farklıdır ve bu nedenle de HB aracın daha aşağıda olan ağırlık merkezi nedeniyle yol tutuş özellikleri doğal olarak daha iyidir. Tabi buna bir de aracın altından geçen daha düşük miktarda hava da etkendir.
"Ağırlık merkezinin ifade edildiği yuvarlak işaret ne kadar aşağıda olursa aracın yol tutuşu o kadar iyi olur"
Diğer taraftan Sedan ve HB arasındaki ağırlık merkezi farkı oldukça az olsa da Sedan kasanın daha uzun bagajının daha aşağıda konumlanıyor olması büyük bir etkendir. Ayrıca yukarıda ağırlık dağılımı maddesinde izah ettiğimiz gibi 15cm uzun bagaj bölmesinin arka aksa moment yaparak bastırma etkisi var ve bu iki etken nedeniyle de Sedan kasada ağırlık merkezinin daha aşağıda olduğunu düşünüyoruz.
Bir üst maddedeki Mazda 3 teknik verilerinde HB modeli 15mm daha yüksek gibi görünse de aracın broşüründe yüzgeç formundaki anten olmaksızın ölçüler bulunuyor ve her ikisi için de 1450mm toplam yükseklik belirtilmiş. Bu da her iki aracın aynı ağırlığa ve aks mesafesine sahip olduğu düşünüldüğünde, Sedan kasanın daha uzun ve alçak bir bagajı olması nedeniyle daha düşük ağırlık merkezine sahip olduğunu kesinleştiriyor ve yol tutuş özelliklerinin de daha iyi olduğunu söylemek mümkün görünüyor.
"Üstte Mazda 3 Sedan altta Mazda 3 HB"
Şimdi Mazda 3 HB ve Sedan modellerinin teknik verilerini karşılaştıralım;
Aşağıdaki karşılaştırmalı tablodan da görüleceği gibi aynı ağırlığa, motora ve şanzımana sahip HB ve Sedan Mazda 3 modellerinden Sedan kasa hem daha iyi performansa hem de daha düşük yakıt tüketimine ve emisyona sahip. 100km mesafede hem şehir içi, hem şehir dışı hem de ortalama olarak 0.1lt (yaklaşık %2) daha az yakıt tüketen Mazda 3 Sedan ayrıca 100km/saat hıza 0.1 saniye (%1) daha iyi hızlanabiliyor. Üstelik maksimum hızının da 5km/saat (%2.6) daha fazla olmasıyla dikkat çekiyor. Bu farklar iki farklı model arasında yapılmış olsaydı çok düşük hatta aynı bile denilerek ihmal edilebilirdi ancak kasa tipleri hariç her şeyleri aynı olan iki araç arasında önemli bir farka işaret ediyor diye düşünüyoruz.
"Mazda 3 performans ve tüketim değerleri"
ÖZET ve SONUÇ
Bu konu için mükemmel denekler olduğunu düşündüğümüz Mazda 3 HB ve Sedan modelleri ile gerçekleştirdiğimiz teknik analiz sonucunda aynı motora, şanzımana ve benzer ağırlığa sahip aynı markanın aynı segmentte bulunan araçları için Sedan kasanın, yol tutuş, tüketim, hızlanma, iç gürültü ve konfor açısından daha avantajlı olduğunu söyleyebiliriz. Diğer taraftan HB kasanın öndeki ağırlığının bir miktar daha fazla olması özellikle karlı ve buzlu havalarda daha iyi çekişe sahip olmasını sağlayabilir. HB kasanın en büyük avantajları ise arka koltukların yatırılarak arka yolcu bölmesinin çok daha rahat ve büyük bir şekilde bagaj olarak kullanılması ve kalabalık şehirlerde daha pratik kullanımı ile izah edilebilir. Bu arada 3 kapı HB ve 2 kapı Coupe kasalar için de 5 kapı HB ve 4 kapı Sedan karşılaştırmasının geçerli olduğunu belirtmeden geçmeyelim.
http://www.sekizsilindir.com/2016/10/fabrika-yakit-tuketimi-neden-dusuk.html
Burada dikkat edilmesi gereken bir önemli konu da satır aralarında belirttiğimiz gibi farklı motor, şanzıman, çekiş sistemine sahip araçların tamamen değişik özelliklere sahip olabileceğidir. Daha büyük bir motorun, çekiş sisteminin veya otomatik şanzımanın kullanılması aynı marka, model ve kasaya sahip bir aracın bile aerodinamik ve ağırlık dağılımı özelliklerini tamamen değiştirebilir. Bu da yol tutuş karakterini ciddi anlamda etkileyebilir.
Kaynak: sekizsilindir.com
