Merhaba Mazda ve Xedos seven dostlarım. 
Her modelde olduğu gibi Xedos 9'ların da yıllara göre küçük görsel değişiklere uğradığını daha önceki bir çok mesajımda bahsetmiştim. Bu yazım ile aklıma gelen tüm bu değişikliklerden bahsetmeye çalışacağım. Hani olur da gemileri yakarak, içimde kalacağına kapımda yatsın diyerek Xedos 9 almak isteyen dostlar için bu küçük değişiklikler aracın daha öncesinden küçük ipuçları sunarak alım sürecinde araç başına daha bilinçli bir şekilde gitmiş olabilir diye düşünmekteyim.
Konuya girmeden evvel daha önce şuradaki konuda Xedos 9'ların Avrupa için farklı zamanlı olarak dört versiyon şeklinde üretildiğini gösteren bir tablo paylaşmış olduğumu belirteyim ki konu içinde bahsedeceğim versiyon farklılıklarını daha iyi anlayabilesiniz. Buradaki tablodaki yıllar her ne kadar Türkiye'ye gelen Xedos 9'lar ile uyum sağlamasa da ve ortalama bir yıl kadar kayma yaşansa da versiyon değişiklikleri burada da izlenmektedir. Avrupa genelinde ilk versiyon Xedos 9'lar (93-96) ile II. versiyonlar (96-98) arasında bariz bir fark olmadığından bunları tek sınıf, 98-2000 yılları arasındaki III. versiyonları da bir sınıf olarak detaylandırmak daha kolay olacaktır. 2001 sonrası tam makyaj gören (facelift) kasası da Türkiye de 1-2 tane olsa da bundaki farklılıkları da bu nadide kasayı merak edenler için elimden geldiğince anlatmaya çalışacağım. Tabi burada anlatacaklarım sadece Türkiye'de bulunan 2,5 lt V6 motor seçeneğini kapsamaktadır.
Daha önce de belirttiğim gibi adı geçen "versiyon" kelimesi ülkemizdeki trafiğe çıkış yılı veya aracın üretim yılı değildir. Kıyas yaparken, aracın üretim yılı ile versiyon yılı arasında kaymaları, özellikle Türkiye'de bu araçların çok az satıldığını ve genelde olduğu gibi Avrupa'da yeni versiyon çıkarken bir önceki versiyonların Türkiye'de hala bayilerde müşteri bekleyebileceğini unutmamak gerekir ki benim guzum Xedoscan'da bu şekildedir. Ruhsatta her ne kadar 98 model olarak geçse de II. versiyon (96-98) özelliklerini taşımaktadır, daha doğrusu taşımaktaydı; ben kendim parçaları bulup manuel makyaj yapana değin...
Kısaca Türkiye'deki model yılları global düzene uymadığından ben Türkiye'deki Xedos9'lar üzerinde genelleme yaparak konuyu anlatacağım. Siz de sahip olduğunuz veya almayı düşündüğünüz Xedos'unuzun hangi versiyona ait olduğunu bilmek isterseniz şasi kodunun sondan 6 hanesindeki rakamlarına bakarak çözebilirsiniz. Detaylar için de yine buradaki konumuz mevcut.
96 yılı ve öncesi Xedos 9'lar ilk üretimler olarak geçer ve Türkiye'de 97 model olan bazı Xedos 9'lar bu sınıftadır. İlk üretim bu versiyonlarda koltuk ısıtma sistemi opsiyonel olarak verilmiştir. Ön ızgara aralıkları daha sık şekilde tasarlanmış panjura sahiptir. 97 öncesi arka hoparlörlerin olduğu kısımda ilk yardım kutusu bulunmaktadır ve tıpkı 323 BA kasaların ilk versiyonlarında olup sonradan kaldırıldığı gibi 97 sonrası bu ayrıntı Xedos 9'lardan da kaldırılmıştır. Bu yıla kadar üretilen bazı Xedos 9'larda (her ne kadar yurt dışında 2,0 motorlarda sonradan görülse de) manuel klima mevcut olabilmektedir.
96-98 model Xedos 9'a örnek bir fotoğraf.
97 yılı sonrasında gösterge içinde vitesin konumunu gösteren (P-R-N vs.) ışıklı işaretlerin kullanılması bırakılmıştır. Alaşım jantlar 97 yıllarından sonra opsiyonel olmaktan çıkmış ve artık teneke jant olarak bildiğimiz jantlar ve o güzelim jant kapakları maalesef kullanılmamıştır. Yan aynaları kapatma tuşu da bu yıllarda standart olarak görülmeyebilir.
98 yılına gelindiğinde, 97 yılına kadar olan bu değişimleri Mazda'nın her modelinde göreceğimiz üzere logo değişimiyle birlikte kullandığı günümüz güncel logosu 626 GF'lerde olduğu gibi Xedos 9'ların da direksiyon göbeğine işlenmesi takip etmiştir. 97 ve öncesinde ise yakından hatırladığımız gibi 626 GE, 323 BA, MPV gibi modellerinde kullandığı logosuz ve hava yastıklı direksiyon göbeği kullanılmıştır. Yine 98 yılında ön ızgaradaki, bagaj kapağındaki ve alaşım jant göbeklerindeki logo, güncel logo ile değiştirilmiştir. Bu yıldan sonra belirttiğim gibi artık kapak kullanılmadığından güncel logolu bir kapak yoktur. 97 ve 98 arasındaki farklar sadece logo güncellemeleriyle ilgili olup diğer genel görünümler aynıdır.
99-00 model Xedos 9'a örnek bir fotoğraf.
99 yılından sonra Xedos 9'lar her ne kadar tam anlamıyla bir makyaj olmasa da çağa ayak uydurma adına hem iç hem de dış görünüşte minik dokunuşlar ile geçici bir güncelleme görülür. Bunlardan en dikkat çekeni; sinyaller, çamurluk sinyalleri ve reflektörlerdeki bu yıla kadar kullanılan sarı rengin artık beyaz ile yer değiştirmesi; yine arka sinyallerde de sarı yerine buzlu beyazın kullanılmasıdır.
Bence özellikle ön kısmı beyaza dönüştürülerek çok da tatlı olmuştur. Dış plastiği buzlu beyaz kullanılan bu aydınlatmalara sahip bir Xedos9 (sahibinin benim gibi delice arayışları yok ise) büyük ihtimalle 99 ve sonrası üretimdir diye tahmin edilebilir.
Kaldı ki herhangi bir kırılma sonrasında 99 yılı sonrası kullanılan bu yıla özgü parçaların bulunması 98 öncesine göre çok daha zordur ve bu kısıtlı ulaşılabilirlik, parçaların fiyatlarına da yansımaktadır. Örneğin;
Yan aynaların dış kasasına (belki de rüzgar sesini aza indirmek için) küçük bir şerit şeklinde bir çukur atılmıştır. Ön ızgara kısmında ikinci (hatta üçüncü) bir değişiklik yapılarak logoyu daha ön plana çıkaran bir panjura geçilmiştir. Daha önceden buradaki konuda detaylıca bahsettiğimiz için bu kısmı hızlıca geçiyorum. İç kısma geldiğimizde kapı eşiklerinde bulunan siyah parçalara üzerinde "Mazda" yazan oval şekilde metal parçalar iliştirilmiştir. Direksiyon göbeğinde bulunan Mazda amblemi dışı şeffaf plastik ve rengi metalik olan logo ile güncellenmiştir.
İç kapı kolları, vites çerçevesi, vites kolu, vites mandalı, el freni butonu, tavanda ve C sütununda bulunan aydınlatmalardaki tuşlar nikelaj kaplamalar ile süslenmiş ve yine (bu özellik Türkiye'de bu yıllarda opsiyonel olabilir) cam açma tuşları etrafındaki ve orta konsolda bulunan teyp çerçevesi gibi bölümlere ahşap desenler uygulanmıştır. Tavanda bulunan hareket sensörleri bu yıldan sonra kaldırılmıştır. Bunun yanında üretim yıllarına göre bazı renklerden vazgeçilerek yeni renklere yer verilmiştir. Bununla ilgili detaylara da şuradaki konumuzdan ulaşabilirsiniz.
2001 yılı sonrası makyaj gören Xedos 9'a ait bir fotoğraf.
2001 sonrası Xedos 9'ların göreceği gerçek makyajda da asıl bir çok değişikliğe şahit olunmaktadır. 97 yılından sonra Amerika pazarı için üretilen ve Millenia adı ile anılan kasaların görüntüsüne sahiptir. Bu üretim Xedos 9'lar Türkiye'de çok çok az olmasına rağmen forumumuzda da bir tane olmasının şansıyla (bkz: 31 GG 450) bu kasalara da konu içinde değinebileceğim. Öncelikle ön kısım tamamen değiştirilmiştir. İç kısımın dizaynında ufak tefek değişiklikler yaşansa da esas değişim aracın iç bölgesindeki siyahın yerine kullanılan iki tondaki gri renklerdir. Buna uygun olarak direksiyon da çift ton renklendirme kullanılmış ve direksiyon çapı yaklaşık 1 cm daraltılmıştır.
Bu yıllarda gösterge paneli güncellenmiş (detay için tıklayınız) orta paneldeki koltuk ısıtma tuşları orta konsolun yanına alınmıştır. Orta konsoldaki kol dayama kısmının içine çakmaklık ve USB girişi ilave edilmiş hemen ön kısmına bardaklık tutacağı koyulmuştur. Daha önce burada mevcut olan küllük teyp kısmının altına alınmıştır. Cam açma tuşları ve ayna kontrol ünitesi ışıklandırılmış (sonradan yapmak isteyenler için konusu da hemen şuracıkta) ve yine 99-00'deki küçük makyaj ile bazı araçlarda gördüğümüz cam açma tuşlarının çerçeveleri orta panelde ahşap detaylar bu makyaj ile standart olarak hepsinde yer verilmiştir. Ön koltukların yanlarına da hava yastığı eklenerek sayıları dörde çıkarılmıştır. Arka koltuklarda bulunan kol dayama kısmına bardaklık eklenmiştir. Sunroof'taki "solar" özellik (konusu burada) makyaj ile kaldırılmıştır.
Bunun yanında motor, süspansiyon, fren sistemi vs. gibi kısımlarda da değişiklikler görülmektedir. Yalnız bu kısımlar daha çok detay gerektirdiğinden ve de araç alımında bir kullanıcı tarafından değerlendirilecek bir konu olmadığından es geçmekteyim. Teknik detaylardaki değişimler için yine şuradaki kütüphane bağlantımızdan faydalanabilirsiniz.
Mazda Xedos 9 Teknik ve Donanım Özellikleri
Aklıma gelen yeni bir şey olursa altında paylaşırım; sizin de aklınıza takılanları elimden geldiğince cevaplamaktan mutluluk duyarım.
Xedos 9'lar hakkında diğer detayları merak edilen dostlarımız aşağıdaki forumu takip edebilirler.
Mazda Xedos
Doğayı sev, Xedos'u öp.
Her modelde olduğu gibi Xedos 9'ların da yıllara göre küçük görsel değişiklere uğradığını daha önceki bir çok mesajımda bahsetmiştim. Bu yazım ile aklıma gelen tüm bu değişikliklerden bahsetmeye çalışacağım. Hani olur da gemileri yakarak, içimde kalacağına kapımda yatsın diyerek Xedos 9 almak isteyen dostlar için bu küçük değişiklikler aracın daha öncesinden küçük ipuçları sunarak alım sürecinde araç başına daha bilinçli bir şekilde gitmiş olabilir diye düşünmekteyim.
Konuya girmeden evvel daha önce şuradaki konuda Xedos 9'ların Avrupa için farklı zamanlı olarak dört versiyon şeklinde üretildiğini gösteren bir tablo paylaşmış olduğumu belirteyim ki konu içinde bahsedeceğim versiyon farklılıklarını daha iyi anlayabilesiniz. Buradaki tablodaki yıllar her ne kadar Türkiye'ye gelen Xedos 9'lar ile uyum sağlamasa da ve ortalama bir yıl kadar kayma yaşansa da versiyon değişiklikleri burada da izlenmektedir. Avrupa genelinde ilk versiyon Xedos 9'lar (93-96) ile II. versiyonlar (96-98) arasında bariz bir fark olmadığından bunları tek sınıf, 98-2000 yılları arasındaki III. versiyonları da bir sınıf olarak detaylandırmak daha kolay olacaktır. 2001 sonrası tam makyaj gören (facelift) kasası da Türkiye de 1-2 tane olsa da bundaki farklılıkları da bu nadide kasayı merak edenler için elimden geldiğince anlatmaya çalışacağım. Tabi burada anlatacaklarım sadece Türkiye'de bulunan 2,5 lt V6 motor seçeneğini kapsamaktadır.
Daha önce de belirttiğim gibi adı geçen "versiyon" kelimesi ülkemizdeki trafiğe çıkış yılı veya aracın üretim yılı değildir. Kıyas yaparken, aracın üretim yılı ile versiyon yılı arasında kaymaları, özellikle Türkiye'de bu araçların çok az satıldığını ve genelde olduğu gibi Avrupa'da yeni versiyon çıkarken bir önceki versiyonların Türkiye'de hala bayilerde müşteri bekleyebileceğini unutmamak gerekir ki benim guzum Xedoscan'da bu şekildedir. Ruhsatta her ne kadar 98 model olarak geçse de II. versiyon (96-98) özelliklerini taşımaktadır, daha doğrusu taşımaktaydı; ben kendim parçaları bulup manuel makyaj yapana değin...
Kısaca Türkiye'deki model yılları global düzene uymadığından ben Türkiye'deki Xedos9'lar üzerinde genelleme yaparak konuyu anlatacağım. Siz de sahip olduğunuz veya almayı düşündüğünüz Xedos'unuzun hangi versiyona ait olduğunu bilmek isterseniz şasi kodunun sondan 6 hanesindeki rakamlarına bakarak çözebilirsiniz. Detaylar için de yine buradaki konumuz mevcut.
96 yılı ve öncesi Xedos 9'lar ilk üretimler olarak geçer ve Türkiye'de 97 model olan bazı Xedos 9'lar bu sınıftadır. İlk üretim bu versiyonlarda koltuk ısıtma sistemi opsiyonel olarak verilmiştir. Ön ızgara aralıkları daha sık şekilde tasarlanmış panjura sahiptir. 97 öncesi arka hoparlörlerin olduğu kısımda ilk yardım kutusu bulunmaktadır ve tıpkı 323 BA kasaların ilk versiyonlarında olup sonradan kaldırıldığı gibi 97 sonrası bu ayrıntı Xedos 9'lardan da kaldırılmıştır. Bu yıla kadar üretilen bazı Xedos 9'larda (her ne kadar yurt dışında 2,0 motorlarda sonradan görülse de) manuel klima mevcut olabilmektedir.
96-98 model Xedos 9'a örnek bir fotoğraf.
97 yılı sonrasında gösterge içinde vitesin konumunu gösteren (P-R-N vs.) ışıklı işaretlerin kullanılması bırakılmıştır. Alaşım jantlar 97 yıllarından sonra opsiyonel olmaktan çıkmış ve artık teneke jant olarak bildiğimiz jantlar ve o güzelim jant kapakları maalesef kullanılmamıştır. Yan aynaları kapatma tuşu da bu yıllarda standart olarak görülmeyebilir.
98 yılına gelindiğinde, 97 yılına kadar olan bu değişimleri Mazda'nın her modelinde göreceğimiz üzere logo değişimiyle birlikte kullandığı günümüz güncel logosu 626 GF'lerde olduğu gibi Xedos 9'ların da direksiyon göbeğine işlenmesi takip etmiştir. 97 ve öncesinde ise yakından hatırladığımız gibi 626 GE, 323 BA, MPV gibi modellerinde kullandığı logosuz ve hava yastıklı direksiyon göbeği kullanılmıştır. Yine 98 yılında ön ızgaradaki, bagaj kapağındaki ve alaşım jant göbeklerindeki logo, güncel logo ile değiştirilmiştir. Bu yıldan sonra belirttiğim gibi artık kapak kullanılmadığından güncel logolu bir kapak yoktur. 97 ve 98 arasındaki farklar sadece logo güncellemeleriyle ilgili olup diğer genel görünümler aynıdır.
99-00 model Xedos 9'a örnek bir fotoğraf.
99 yılından sonra Xedos 9'lar her ne kadar tam anlamıyla bir makyaj olmasa da çağa ayak uydurma adına hem iç hem de dış görünüşte minik dokunuşlar ile geçici bir güncelleme görülür. Bunlardan en dikkat çekeni; sinyaller, çamurluk sinyalleri ve reflektörlerdeki bu yıla kadar kullanılan sarı rengin artık beyaz ile yer değiştirmesi; yine arka sinyallerde de sarı yerine buzlu beyazın kullanılmasıdır.
Bence özellikle ön kısmı beyaza dönüştürülerek çok da tatlı olmuştur. Dış plastiği buzlu beyaz kullanılan bu aydınlatmalara sahip bir Xedos9 (sahibinin benim gibi delice arayışları yok ise)
büyük ihtimalle 99 ve sonrası üretimdir diye tahmin edilebilir.Kaldı ki herhangi bir kırılma sonrasında 99 yılı sonrası kullanılan bu yıla özgü parçaların bulunması 98 öncesine göre çok daha zordur ve bu kısıtlı ulaşılabilirlik, parçaların fiyatlarına da yansımaktadır. Örneğin;
Yan aynaların dış kasasına (belki de rüzgar sesini aza indirmek için) küçük bir şerit şeklinde bir çukur atılmıştır. Ön ızgara kısmında ikinci (hatta üçüncü) bir değişiklik yapılarak logoyu daha ön plana çıkaran bir panjura geçilmiştir. Daha önceden buradaki konuda detaylıca bahsettiğimiz için bu kısmı hızlıca geçiyorum. İç kısma geldiğimizde kapı eşiklerinde bulunan siyah parçalara üzerinde "Mazda" yazan oval şekilde metal parçalar iliştirilmiştir. Direksiyon göbeğinde bulunan Mazda amblemi dışı şeffaf plastik ve rengi metalik olan logo ile güncellenmiştir.
İç kapı kolları, vites çerçevesi, vites kolu, vites mandalı, el freni butonu, tavanda ve C sütununda bulunan aydınlatmalardaki tuşlar nikelaj kaplamalar ile süslenmiş ve yine (bu özellik Türkiye'de bu yıllarda opsiyonel olabilir) cam açma tuşları etrafındaki ve orta konsolda bulunan teyp çerçevesi gibi bölümlere ahşap desenler uygulanmıştır. Tavanda bulunan hareket sensörleri bu yıldan sonra kaldırılmıştır. Bunun yanında üretim yıllarına göre bazı renklerden vazgeçilerek yeni renklere yer verilmiştir. Bununla ilgili detaylara da şuradaki konumuzdan ulaşabilirsiniz.
2001 yılı sonrası makyaj gören Xedos 9'a ait bir fotoğraf.
2001 sonrası Xedos 9'ların göreceği gerçek makyajda da asıl bir çok değişikliğe şahit olunmaktadır. 97 yılından sonra Amerika pazarı için üretilen ve Millenia adı ile anılan kasaların görüntüsüne sahiptir. Bu üretim Xedos 9'lar Türkiye'de çok çok az olmasına rağmen forumumuzda da bir tane olmasının şansıyla (bkz: 31 GG 450) bu kasalara da konu içinde değinebileceğim. Öncelikle ön kısım tamamen değiştirilmiştir. İç kısımın dizaynında ufak tefek değişiklikler yaşansa da esas değişim aracın iç bölgesindeki siyahın yerine kullanılan iki tondaki gri renklerdir. Buna uygun olarak direksiyon da çift ton renklendirme kullanılmış ve direksiyon çapı yaklaşık 1 cm daraltılmıştır.
Bu yıllarda gösterge paneli güncellenmiş (detay için tıklayınız) orta paneldeki koltuk ısıtma tuşları orta konsolun yanına alınmıştır. Orta konsoldaki kol dayama kısmının içine çakmaklık ve USB girişi ilave edilmiş hemen ön kısmına bardaklık tutacağı koyulmuştur. Daha önce burada mevcut olan küllük teyp kısmının altına alınmıştır. Cam açma tuşları ve ayna kontrol ünitesi ışıklandırılmış (sonradan yapmak isteyenler için konusu da hemen şuracıkta) ve yine 99-00'deki küçük makyaj ile bazı araçlarda gördüğümüz cam açma tuşlarının çerçeveleri orta panelde ahşap detaylar bu makyaj ile standart olarak hepsinde yer verilmiştir. Ön koltukların yanlarına da hava yastığı eklenerek sayıları dörde çıkarılmıştır. Arka koltuklarda bulunan kol dayama kısmına bardaklık eklenmiştir. Sunroof'taki "solar" özellik (konusu burada) makyaj ile kaldırılmıştır.
Bunun yanında motor, süspansiyon, fren sistemi vs. gibi kısımlarda da değişiklikler görülmektedir. Yalnız bu kısımlar daha çok detay gerektirdiğinden ve de araç alımında bir kullanıcı tarafından değerlendirilecek bir konu olmadığından es geçmekteyim. Teknik detaylardaki değişimler için yine şuradaki kütüphane bağlantımızdan faydalanabilirsiniz.
Mazda Xedos 9 Teknik ve Donanım Özellikleri
Aklıma gelen yeni bir şey olursa altında paylaşırım; sizin de aklınıza takılanları elimden geldiğince cevaplamaktan mutluluk duyarım.
Xedos 9'lar hakkında diğer detayları merak edilen dostlarımız aşağıdaki forumu takip edebilirler.
Mazda Xedos
Doğayı sev, Xedos'u öp.
