Bilimsel Araştırma İçin Yardım...

MutluTEKİR

Aktif
Mesajlar
4,585
Konum
Karabük
Araç Markası
2010 Mazda3 125000km
Araç Renk ve Tip
Granit Gri - Sedan
Merhabalar,

Geçen gün Sekizsilindir'in "Lpg motor ve katalizör sıcaklığını yükseltir." diye lanse etmesinden ve ben de bunu, örnekteki aracın karbüratörlü ve büyük ihtimalle lpg ayarı çok bozuk bir araç olduğundan kaynaklandığını düşündüğümü söylememin ardından "Dediklerimiz de aynı kapıya çıkıyor" tarzından bir mesajla geçiştirildim.

Bu konu ile ilgili araştırma yaptığımda da Lpg'nin motor soğutma suyu ve katalizör sıcaklığına etkisi ile ilgili pek araştırma yapıldığını göremedim. Toyotaclubtr'nin yardımlarıyla da birden çok denek araçla Lpg ve benzin ile sürüşlerdeki sıcaklıkların takibini yapmak istiyorum.

Sizlerden ricam sadece bir rotada (evden işe veya işten eve aynı yolda gelirken) mümkün olduğunca aynı sürüş şartlarına uyarak benzinli ve Lpg'li (1 gün aynı rotada Lpg, öteki gün benzin ile) Torque log kayıtlarını almanızdır. Bu noktada motorun çalıştırmadan önceki sıcaklığının da birbirine yakın olması konusuna da dikkat edilmelidir. O nedenle sabah kayıtları uzun bir aradan sonra motor tam soğukken olacağı için daha yararlı olacaktır diye düşünüyorum. Veyahut uzun yolda düz yolda giderken belirli hızlarda hız sabitleyici ile giderken benzinle ve lpg ile log kayıtları alabilirsiniz.

Bilgilendirme amaçlı olarak, değerlendireceğim veriler aşağıdaki gibidir. (log dosyası attığınızda bunlara gerek yok, lpg ya da benzin kaydının hangisi olduğunun belirtilmesi yeterlidir.)

-Motor suyunun benzinde ve lpgdeki sürüşlerde çalışma sıcaklığına yükselesiye kadarki süre,
-Motor suyu sıcaklığının hız, devir ile kıyaslaması,
-Motor yağı sıcaklığının hız, devir ile kıyaslaması,
-Katalizör sıcaklığının hız, devir, boğaz kelebeği açıklığı, gaz pedalı konumuna göre kıyaslaması,
-Egzos gazı sıcaklığının hız, devir, boğaz kelebeği açıklığı, gaz pedalı konumuna göre kıyaslaması,
-Sonuçların doğruluğunu ve gaz ayarının düzgün olduğunu desteklemek için hem benzin, hem lpg kullanımındaki stft-devir, ltft devir grafikleri.


Bu veriler sonucunda,
-Lpg'nin ve benzinin hangisinin motor suyu sıcaklığının daha erken çalışma koşullarına geldiği,
-Katalizör sıcaklığının benzin ve lpgye göre değişip değişmediği,
-Motor suyu sıcaklığının çalışma sıcaklığına geldikten sonra lpg ve benzinleki kullanımda değişikliğinin olup olmadığı,
-Ölçülebilirse egzos gazı sıcaklığının lpg ve benzinle kullanımlarda değişiklik gösterip göstermediği,
-Ölçülebilirse motor yağı sıcaklığının lpg ve benzinle kullanımlarda değişiklik gösterip göstermediği, dolayısıyla lpgnin yanma sıcaklığı yüksek bir yakıt olup olmadığının sonucuna varılıp varılamayacağını günlük kullanımda son kullanıcının kullandığı araçlarda görmek istiyorum.

Bundan bir sonraki aşamada ise lpg ayar bozukluğunun bu sıcaklıklara etkisini merak etmekteyim. %10 zengin, %5 zengin, %0 doğru ayar, %5 fakir, %10 fakir ayarlarda aynı koşullarda karşılaştırma logları ile de bu çalışma daha da güzelleşecektir.

ELM327 aleti olan herkesten yardımlarını esirgememesini diliyorum. Log kayıtlarını gönderen forumdaşlar, daha sonra (2-3 hafta ya da 1 ay sonra) tekrar veri gönderebilirler.

Torque pronun ayarları konusunda yardım isteyenler için aşağıdaki linkteki ekran görüntülerini inceleyebilirler.
Torque Programının Kullanımı


2 günde kendi yaptığım kayıtları paylaşmak istiyorum.

Öncelikle lpg deki ve benzindeki ltft, stft ayarları tamamen aynı durumda. Eklemek 10 resimden 4ünü götüreceğinden eklemiyorum ve diğer verilere geçiyorum.

Benzin motor suyu sıcaklığı - zaman
benzin motor suyu sıc-zaman.jpg

Lpg motor suyu sıcaklığı - zaman
benzin motor suyu sıc-zaman.jpg

-----
Benzin motor suyu sıcaklığı - devir
benzin motor suyu sıc-rpm.jpg

Lpg motor suyu sıcaklığı - devir
lpg motor suyu sıc-rpm.jpg

----
Benzin katalizör sıcaklığı - hız
benzin katalizör sıc-hız.jpg

Lpg katalizör sıcaklığı - hız
lpg katalizör sıc-hız.jpg

-----
Benzin katalizör sıcaklığı - boğaz kelebeği açıklığı
benzin katalizör sıc-throttle position.jpg

Lpg katalizör sıcaklığı - boğaz kelebeği açıklığı
lpg katalizör sıc-throttle position.jpg


Maalesef motor yağı sıcaklığı ve egzos sıcaklığını okuyamadım. Eldekiler bunlar. İşten eve dönerken (yokuş yukarı 8 km) devirli ve agresif kullanım sonucunda elde edilen veriler.

Bu 2 günlük sonuçlara göre motor suyu sıcaklığı lpg ya da benzinde kullanıma göre değişmiyor. Katalizör sıcaklığı ise en yüksek noktası en fazla 10-15 derece oynuyor.
 

Ekli dosyalar

  • lpg motor suyu sıc-zaman.jpg
    lpg motor suyu sıc-zaman.jpg
    51.5 KB · Görüntüleme: 17
Son düzenleme:

kadir

Kıdemli Üye
Mesajlar
13,133
Konum
İstanbul
Araç Markası
Mazda 3 A/T İmp. 2012
Araç Renk ve Tip
Karamio-Sedan
log olayini bi anlatsan iyi olur aslinda?
20km'lik kayinpeder yolum var devaamli gidilip gelinir gidis gelis saatleri bile nerde ise aynidir bu yoldaki degerleri atarim
 

Domestos

JaDeD
Yönetici
Global Moderatör
Mesajlar
53,580
Konum
Aydın-Merkez
Araç Markası
Tabanway
Araç Renk ve Tip
Ten Rengi 41 Numara
Fotoğrafları foruma yüklemek gerekiyor sanırım. Bu şekilde açılmıyor. Proje harika hocam, tabi istenilen veriler toplanabilirse amaca ulaşılır. :)
 

MutluTEKİR

Aktif
Mesajlar
4,585
Konum
Karabük
Araç Markası
2010 Mazda3 125000km
Araç Renk ve Tip
Granit Gri - Sedan
  • Konuyu Başlatan Konuyu Başlatan
  • #4
log olayini bi anlatsan iyi olur aslinda?
20km'lik kayinpeder yolum var devaamli gidilip gelinir gidis gelis saatleri bile nerde ise aynidir bu yoldaki degerleri atarim
Sağolasın Kadir. Link verdim logları ayarlamakla ilgili. Toyotaclubtr de torque kullanımı diye ekran görüntülerini alarak konu açmıştım. Ekran görüntüleri ayarlamalarda faydalu olacaktır
 

MutluTEKİR

Aktif
Mesajlar
4,585
Konum
Karabük
Araç Markası
2010 Mazda3 125000km
Araç Renk ve Tip
Granit Gri - Sedan
  • Konuyu Başlatan Konuyu Başlatan
  • #5
Fotoğrafları foruma yüklemek gerekiyor sanırım. Bu şekilde açılmıyor. Proje harika hocam, tabi istenilen veriler toplanabilirse amaca ulaşılır. :)
Yok abi fotoğraf yüklemeye gerek yok. Log dosyası yeterli. Bilgi vermesi amacıyla koydum fotoğrafları
 

Oğuzhan

Aktif
Yönetici
Administrator
Mesajlar
9,968
Konum
Eskişehir-Aydın
Araç Markası
2015 Mitsubishi Lancer
Araç Renk ve Tip
İnci Beyaz Sedan
Yok abi fotoğraf yüklemeye gerek yok. Log dosyası yeterli. Bilgi vermesi amacıyla koydum fotoğrafları
Fotoğraflar görünmüyor Mutlu bahsi geçen siteye üye olmak gerekiyor (üye olmadan foto görünmüyor ilginçmiş).
Proje harika. Lpg ve ELM327 ye sahip değilim maalesef :)
 

MutluTEKİR

Aktif
Mesajlar
4,585
Konum
Karabük
Araç Markası
2010 Mazda3 125000km
Araç Renk ve Tip
Granit Gri - Sedan
  • Konuyu Başlatan Konuyu Başlatan
  • #7
Bugün sakin sürerken aldım kaydı. 2500 devir üstündeki katalizör sıcaklığı agresif sürerkenki ile aynı.
Düz yolda da hız sabitleyici ile sürerken de denedim lpg ve benzine geçtiğimde sıcaklıkta değişme olmadı. Tabi kısa süreliydi bu, 1 km içinde yaptım deneyimi.
 

Ekli dosyalar

  • lpg katalizör sıc-rpm 2.deneme sakin.jpg
    lpg katalizör sıc-rpm 2.deneme sakin.jpg
    89.5 KB · Görüntüleme: 22

kadir

Kıdemli Üye
Mesajlar
13,133
Konum
İstanbul
Araç Markası
Mazda 3 A/T İmp. 2012
Araç Renk ve Tip
Karamio-Sedan
log u alamadim uzun uzun anlatsan iyi olur. ;)
 

MutluTEKİR

Aktif
Mesajlar
4,585
Konum
Karabük
Araç Markası
2010 Mazda3 125000km
Araç Renk ve Tip
Granit Gri - Sedan
  • Konuyu Başlatan Konuyu Başlatan
  • #11
Moderatörün son düzenlenenleri:

MutluTEKİR

Aktif
Mesajlar
4,585
Konum
Karabük
Araç Markası
2010 Mazda3 125000km
Araç Renk ve Tip
Granit Gri - Sedan
  • Konuyu Başlatan Konuyu Başlatan
  • #12
Vatana millete hayırlı olsun. Konferans sonrası Türkçe versiyonu da bilginize sunacağım.
 

Ekli dosyalar

  • Screenshot 2017-09-21 13.08.37.jpg
    Screenshot 2017-09-21 13.08.37.jpg
    135.7 KB · Görüntüleme: 30

MutluTEKİR

Aktif
Mesajlar
4,585
Konum
Karabük
Araç Markası
2010 Mazda3 125000km
Araç Renk ve Tip
Granit Gri - Sedan
  • Konuyu Başlatan Konuyu Başlatan
  • #16
Mutlu'ya lpg'de tasarruf nasıl yapılır öğreteceklermiş :D
Kim öğretecek? :D Fabrika değeri 5.8 olan otm. mazda 3 e 200 km sonra 5.7 yaktırdığımı hatırlatırım. :D Ben öğretirim isteyene. :cool:

Ayrıca konu lpg kullanımının motor soğutma sıvısının ve katalitik konvertör sıcaklıklarına etkisini araştırmak.
Bunun için düz ve eğimli bir yolda aynı şartlarda aynı başlangıç ve bitiş noktalarında 30-110-120 km arasında (üst sınır Allah ne verdiyse artık. :D) hız sabitleyici kullanarak sıcaklıkları ölçeceğim. Sonra aynı sıcaklıkta 2 farklı günde 60-90 derece sıcaklığa kaç dakikada çıkıldığına bakacağım lpg de ve benzinde. En son olarak da şehiriçi sürüş parkurunda agresif sürüş tarzında bir benzinle bir lpg ile sıcaklıkları karşılaştıracağım. Bunlara göre katalitik konvertör sıcaklığı zaten başlı başına bir veri kaynağı olacak. Lpg söylenildiği gibi yüksek sıcaklık üreten bir yakıt ise katatilik konvertör sıcaklığı belirli koşullarda lpg de daha yüksek olması gerekir. Fakat benim bu güne kadar yaptığım verilere ve bana söylenen verilere göre katalitik konvertör sıcaklığı sabit düz yolda sürüşte lpg ve benzinle değişmemekte. Belki yokuş çıkılan noktalarda fark oluşmaktadır bunu da göreceğiz.
 

Murat Yılmaz

Seçkin Üye
Mesajlar
20,108
Konum
İstanbul
Araç Markası
2012 Mazda 3 BL
Araç Renk ve Tip
Füme
Kim öğretecek? :D Fabrika değeri 5.8 olan otm. mazda 3 e 200 km sonra 5.7 yaktırdığımı hatırlatırım. :D Ben öğretirim isteyene. :cool:

Ayrıca konu lpg kullanımının motor soğutma sıvısının ve katalitik konvertör sıcaklıklarına etkisini araştırmak.
Bunun için düz ve eğimli bir yolda aynı şartlarda aynı başlangıç ve bitiş noktalarında 30-110-120 km arasında (üst sınır Allah ne verdiyse artık. :D) hız sabitleyici kullanarak sıcaklıkları ölçeceğim. Sonra aynı sıcaklıkta 2 farklı günde 60-90 derece sıcaklığa kaç dakikada çıkıldığına bakacağım lpg de ve benzinde. En son olarak da şehiriçi sürüş parkurunda agresif sürüş tarzında bir benzinle bir lpg ile sıcaklıkları karşılaştıracağım. Bunlara göre katalitik konvertör sıcaklığı zaten başlı başına bir veri kaynağı olacak. Lpg söylenildiği gibi yüksek sıcaklık üreten bir yakıt ise katatilik konvertör sıcaklığı belirli koşullarda lpg de daha yüksek olması gerekir. Fakat benim bu güne kadar yaptığım verilere ve bana söylenen verilere göre katalitik konvertör sıcaklığı sabit düz yolda sürüşte lpg ve benzinle değişmemekte. Belki yokuş çıkılan noktalarda fark oluşmaktadır bunu da göreceğiz.


Kolay gelsin Mutlu ;)

Testler sonrasında aşağıdaki konudan destek alabilirsin :D

Mazda Usta Tavsiyeleri
 

Domestos

JaDeD
Yönetici
Global Moderatör
Mesajlar
53,580
Konum
Aydın-Merkez
Araç Markası
Tabanway
Araç Renk ve Tip
Ten Rengi 41 Numara
Teknik bilgiye sahip değilim ancak mantığım şunu söylüyor...

Katalitik konvertör sıcaklığının aynı olması gayet normal, yanma odasından oraya gelene kadar arada bir çok bölüm var ortaya çıkan ısıyı düşüren. Bahsetmiş olduğun testleri yapman ve bilimsel veri olarak ortaya koyman gayet güzel olur. Ama her iki test için aynı ortamı yakalayamama riski, bu çalışmanın neticesine etki edebilir.
 

MutluTEKİR

Aktif
Mesajlar
4,585
Konum
Karabük
Araç Markası
2010 Mazda3 125000km
Araç Renk ve Tip
Granit Gri - Sedan
  • Konuyu Başlatan Konuyu Başlatan
  • #19
Teknik bilgiye sahip değilim ancak mantığım şunu söylüyor...

Katalitik konvertör sıcaklığının aynı olması gayet normal, yanma odasından oraya gelene kadar arada bir çok bölüm var ortaya çıkan ısıyı düşüren. Bahsetmiş olduğun testleri yapman ve bilimsel veri olarak ortaya koyman gayet güzel olur. Ama her iki test için aynı ortamı yakalayamama riski, bu çalışmanın neticesine etki edebilir.

Hayır abi, katalitik konvertörün sağlıklı çalışabilmesi için çabuk ısınması gerekir, bu nedenle de egzos manifoldundan hemen sonra konulur. Normal sürüş esnasında gaz pedalındaki ufak değişimlerde bile sıcaklık değişir. 90 km hızla sabit giderken sıcaklığı ortalama 650 derece iken, dip gazda yokuş çıkarken 870 dereceye kadar geliyor. Yokuş aşağı inerken gaza basmazken 300-400 derecelere düşüyor.

Testler yolun aynı kısımları arasında aynı noktada başlayacak bitecek. Aynı yol üstünde hızımı sabitledikten sonra verileri alacağım. Ayak hassas olmadığı için hız sabitleyici ile kullanacağım. Bakalım göreceğiz Veli abi. :) Hayırlısı.
 

MutluTEKİR

Aktif
Mesajlar
4,585
Konum
Karabük
Araç Markası
2010 Mazda3 125000km
Araç Renk ve Tip
Granit Gri - Sedan
  • Konuyu Başlatan Konuyu Başlatan
  • #20
Yaptığım çalışmalar sonucunda elde ettiğim veriler bu şekilde.
Düzgün bir ayarda katalizör sıcaklığı artmamaktadır. Katalizör sıcaklığını artıran nedenlerin başında exotermik (dışarı ısı veren) reaksiyonlar gelmekte. Bunlarında en önemlisi yanmamış yakıtlardır (yanmamış HC emisyonu). Bunların karbondioksit ve suya dönüştürülmesi için katalizörde yanma geçirir bu da katalizör sıcaklığını artırmaktadır. Aşırı zengin ayarlanmamış lpg kitlerinde böyle bir problem olmamaktadır. Aşırı zengin ayarda kalmış LPG kitlerinde ise bu durumu katalizörü zehirlenmesine yol açabilir. Kısacası zengin ayar katalizöre, fakir ayar motora zararlıdır diyebiliriz.
Motor sıcaklığı konusunu araştırmama dahil etmedim. Fakat lpg ye geçme sıcaklığından (45) itibaren 65 derece sıcaklığa kadar rölantide hem benzinde hem lpgde bekledim. Benzindeki ilk denemede (sabah) 3 dk 14 sn, 2. denemede (5 saat sonra) 2 dk 21 sn, lpg de ilk denemede (sabah) 2 dk 44 sn elde ettim.
Motor tam ısınınca yoldan geldikten sonra bu sefer soğutma suyunun sıcaklığına bakarak rölantide fanın ne kadar süre aralıklarla devreye girdiğini bakarak ölçmeye çalışacağım.

Kendi doktora konumdan ve konferanslardan fırsat bulabilirsem eğer bu LPG işine daha da el atacağım. Dinamometre ve emisyon ölçen cihazlarla daha da doğru sonuçlar elde edebilirim. Aklımda regülatöre gelen suyu valf ve PID devre ile kontrol ederek sıcaklığını sabit tutmak var. Motor ısındıktan sonra gaz fazına dönüşen yakıtı gereğinden fazla sıcaklığını yükseltiyor, bu da motorun verimini düşürüyor. Bakalım zaman ne gösterecek.
 

Ekli dosyalar

  • katal.jpg
    katal.jpg
    63.6 KB · Görüntüleme: 589
Üst Alt